Szacuje sie, ze poza granicami ojczyzny mieszka blisko 35 procent Polaków, czyli okolo 20 milionów osób. Polska diaspora jest piata w swiecie, a wiec jedna z najwiekszych w stosunku do liczby obywateli zyjacych w kraju.
Oto Polska jedzie Main Avenue w Wallington! 6. Polska Parada Samochodowa, która przejechała ulicami Garfield, Wallington i Passaic 26 kwietnia 2009 roku była ostatnią. Mamy nadzieję, że za rok jednak znów pomknie ulicami miastFoto: JANUSZ M. SZLECHTA
Dzien Polonii
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawa z dnia 20 marca 2002 r. ustanowil 2 maja Dniem Polonii i Polaków za Granica. Oto tresc tej ustawy: "Uznajac wielowiekowy dorobek i wklad Polonii i Polaków za granica w odzyskanie przez Polske niepodleglosci, wiernosc i przywiazanie do polskosci oraz pomoc krajowi w najtrudniejszych momentach, w celu potwierdzenia wiezi z Macierza i jednosci wszystkich Polaków, tak mieszkajacych w kraju, jak i zyjacych poza nim, dzien 2 maja ustanawia sie Dniem Polonii i Polaków za Granica".
Ulica Monroe w Passaic, NJ, na harleyu jada rodacy... Foto: JANUSZ M. SZLECHTA
Od lewej: Adrian Toczek, Michal Chrzastek, Grzegorz Zygmunt i Seweryn Hyziak podczas 6. Polskiej Parady Samochodowej w New Jersey w 2009 roku. Foto: JANUSZ M. SZLECHTA
Najliczniejszym skupiskiem emigracji polskiej sa Stany Zjednoczone; mieszka tutaj – jak szacuja polskie placówki konsularno-dyplomatyczne – okolo 10 mln Polaków, najwiecej w stanach: Nowy Jork, Illinois, Michigan, Pensylwania i New Jersey. Najwieksza organizacja polonijna jest Kongres Polonii Amerykanskiej z siedziba w Chicago. Ponadto duze osrodki polonijne znajduja sie m.in. w Brazylii (1,5 mln rodaków) i Kanadzie (800 tys.).
Za wschodnia granica Polski najwiecej Polaków mieszka na Ukrainie (okolo 1 mln); glównie w obwodzie zytomierskim, chmielnickim, lwowskim i kijowskim. Na Litwie mieszka okolo 325 tys. Polaków. Od stuleci Polacy mieszkaja na terenie poludniowo-wschodniej Litwy, glównie w Wilnie i rejonie wilenskim. W Federacji Rosyjskiej mieszka – jak wynika z danych organizacji polonijnych – 350 tys. Polaków; najwiecej w obwodzie moskiewskim, w St. Petersburgu i na Syberii.
Nowym zjawiskiem jest liczna emigracja Polaków do panstw Unii Europejskiej. Od 1 maja 2004 roku, czyli od momentu przystapienia Polski do UE, do panstw wspólnoty wyemigrowalo od 1,2 do 2 mln osób, najwiecej do Wielkiej Brytanii, Irlandii oraz Niemiec. W Irlandii mieszka dzis – wedlug szacunków – od 100 do 200 tys. Polaków. W przypadku wyjazdów Polaków do Wielkiej Brytanii rozbieznosci sa jeszcze wieksze – szacuje sie, ze jest od 800 tys. do 1,3 mln osób.
Z badan przeprowadzonych przez agencje badawcza Kinoulty Research w grudniu 2006 roku wynika, ze wiekszosc emigrantów nie mysli o powrocie do kraju ojczystego. Wlasnie z mysla o tej nowej fali polskiej emigracji powstal rzadowy program na rzecz zwiekszenia opieki nad Polakami pracujacymi za granica – "Blizej pracy, blizej Polski". Dzieki niemu zwiekszona zostala obsada stanowisk konsularnych m.in. w Londynie i Dublinie. Ponadto w osmiu panstwach UE, w których zarejestrowano co najmniej 30 tys. zatrudnionych Polaków (w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Niemczech, Holandii, Wloszech, Francji, Hiszpanii i Norwegii) przy polskich konsulatach pracuje przedstawiciel resortu pracy.
Na swiecie dziala ponad 10 tysiecy organizacji polonijnych. Senat RP jest opiekunem srodowisk polonijnych od 1929 roku. W 2012 roku, po licznych przepychankach, pieniadze jakimi dysponowal Senat na pomoc Polonii przejelo w wiekszosci Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Oznacza ta, ze mozliwosci Senatu gwaltownie zostaly ograniczone.
"Nie chciejcie ojczyzny, która was nic nie kosztuje" – mówil Ojciec Swiety Jan Pawel II. Te slowa, w jakze piekny i trafny sposób, ujmuja obowiazki obywateli wobec ojczyzny. Odnosza sie one takze do nas, Polaków zyjacych poza granicami Polski.
Dzien Flagi RP
Swieto Flagi zostalo uchwalone pierwotnie 12 lutego 2004 roku przez Senat RP jako "Dzien Orla Bialego". Na Dzien Flagi Rzeczypospolitej zostalo przemianowane kilka dni pózniej przez Sejm RP. To stosunkowo mlode swieto ustanowione zostalo Ustawa Sejmu RP o godle, barwach i hymnie RP z dnia 20 lutego 2004 r. Dzien 2 maja zostal wybrany z dwóch powodów historycznych:
• 2 maja 1945 roku o godzinie 6 rano, zdobywajacy Berlin, zolnierze z 1. Dywizji Kosciuszkowskiej zatkneli bialo-czerwony sztandar na kolumnie zwyciestwa (Siegessäule) w Tiergarten w Berlinie.
• W czasach PRL 2 maja nakazywano zdejmowanie flag narodowych (po Swiecie Pracy), aby nie wisialy w czasie nieuznawanego przez komunistyczne wladze swieta 3 maja.
A kazda jak zorza szalona,
bialo-czerwona, bialo-czerwona!
Czerwona jak puchar wina,
biala jak gwiezdna lawina, bialo-czerwona!
– tak o narodowym sztandarze pisal Konstanty Ildefons Galczynski w 1944 roku w "Piesni o fladze".
Barwy biala i czerwona po raz pierwszy, nieoficjalnie, zostaly uznane za barwy narodowe w pierwsza rocznice uchwalenia pierwszej polskiej konstytucji – 3 maja 1792 roku. Manifestujacy w ten dzien byli przepasani Bialo-Czerwonymi szarfami.
Polskie barwy narodowe maja – jako jedne z nielicznych w swiecie – pochodzenie heraldyczne. Oficjalnie, po raz pierwszy, kolory bialy i czerwony uznane zostaly za barwy narodowe Uchwala Sejmu Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831 roku, w której czytamy: "Izba Senatorska i Izba Poselska, po wysluchaniu wniosków komisji sejmowych, zwazywszy potrzebe nadania jednostajnej oznaki, pod która winni sie laczyc Polacy, postanowily i stanowia:
Artykul 1. Kokarde narodowa stanowic beda kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Ksiestwa Litewskiego, to jest kolor bialy z czerwonym.
Artykul 2. Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie te kolory nosic maja w miejscu, gdzie takowe oznaki dotad noszonymi byly".
Kolejne regulacje prawne dotyczace barw Rzeczypospolitej Polskiej to m.in Ustawa z 1 sierpnia 1919 roku "O godle i barwach Rzeczypospolitej Polskiej", Ustawa z 31 stycznia 1980 r. "O barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczeciach panstwowych" oraz Ustawa z 20 lutego 2004 "O zmianie ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej".
Historycznie polskie barwy narodowe wywodza sie z barw herbu Królestwa Polskiego i herbu Wielkiego Ksiestwa Litewskiego. W symbolice polskiej flagi biel pochodzi od bieli orla, bedacego godlem Polski, i bieli Pogoni – rycerza galopujacego na koniu, bedacego godlem Litwy. Oba te godla znajduja sie na czerwonych tlach tarcz herbowych. Dlatego tez na fladze biel znalazla sie u góry, poniewaz w polskiej heraldyce wazniejszy jest kolor godla niz tla.
Wywiesmy bialo-czerwona
Wywiesmy polskie flagi 2 i 3 maja, ale najlepiej nie czekac – uczynmy to juz dzisiaj. Wywieszanie symboli narodowych to wyraz wiary w to, ze potrafimy robic cos wspólnie, korzystac z dorobku, tradycji i doswiadczen naszych przodków. Wywieszanie flag to sposób na budowanie spoleczenstwa obywatelskiego i budzenia w Polakach wiekszego poczucia odpowiedzialnosci za sprawy kraju. Symbole wyrazaja bowiem wspólnote.
Janusz M. Szlechta